Op 6 februari 2015 meldde Lucas Vandervost ons – Freek Vielen, Suzanne Grotenhuis en Rebekka de Wit – dat hij zou stoppen als artitstiek leider van deTijd. Niet omdat hij moe was, niet omdat hij 35 jaar theatermaken artistiek was opgebrand, maar omdat hij vond dat het tijd was voor ons om het stokje over te nemen. “Als jullie willen,” zei hij “is het huis vanaf komend seizoen van jullie.”
*
We erven een huis. Een huis dat is opgebouwd rond het artistieke ambacht en de filosofie van Lucas Vandervost. Wij zijn alle drie opgegroeid in die filosofie. Tien jaar geleden zaten wij bij hem in de klas en leerde wij van hem het vak. Zoals hij dat zelf leerde van Dora van der Groen. Wij zijn er trots op dat we in die traditie mogen verder denken. Dat we het levend mogen houden door het te gebruiken, aan te passen, toe te passen – door ermee te spelen.
We erven ook een huis waarin ervaren mensen werken. Waarin de afgelopen dertig jaar Vlaams gemeenschapsgeld is geïnvesteerd in goed en duurzaam materiaal. Wij vinden het belangrijk dat al die expertise en materiële waarde niet hoeft te worden weggegooid, maar dat het beschikbaar wordt gesteld aan een volgende generatie theatermakers.
Wat we niet (kunnen) erven is de stijl, de inhoud en de vorm van deTijd. We erven niet Lucas zijn manier van toepassing van de filosofie. Die toepassing wordt bepaald door zijn smaak, zijn levensloop Dat valt niet te erven, enkel te imiteren. Iets wat wij niet kunnen en waarvoor wij geen ambitie hebben.
*
De Nwe Tijd wil het centrum zijn van het hedendaags persoonlijk teksttheater. Diep geworteld in de stad, toonaangevend in heel het Nederlands taalgebied en met een duidelijke internationale ambitie.
We houden van werk waarin er niet iets gespeeld wordt, maar gespeeld met iets. Met standpunt, verwachting, richting, inhoud, zegging en betekenis.
We houden van werk waarin er met taal een wereld wordt opgebouwd.
We houden van werk waarin de voorstelling zich niet afspeelt op het podium maar in de mentale ruimte tussen de performer en het publiek.
We houden van werk waarin theatraliteit ontstaat door de spanning tussen het reële en het irreële van een theatervoorstelling, niet door het irreële zo reëel mogelijk te laten lijken.
De Nwe Tijd wil een kruispunt zijn. Waar literatuur en theater elkaar ontmoeten; intellectuelen en artiesten; het conservatorium en het werkveld; kinderen met een taalachterstand en schrijvers; het gesprek van de dag en teksten van jaren terug.
De Nwe Tijd heeft geen randprogrammering, omdat bij ons niet het theater centraal staat, maar de wereld. En omdat alles wat we maken –van Heimat tot Opkras Kuit, van debatavond tot Schrijfschooltje - een persoonlijke en artistieke reflectie daarop is.
We houden van het theater als plek. Omdat je daar als publiek gezamenlijk een individuele ervaring hebt en individueel een gezamenlijke.
De Nwe Tijd maakt werk dat persoonlijk en politiek is. Waarin het particuliere op het universele botst. Waar de stem van de enkeling zich staande moet houden in de stroom van de geschiedenis. Het gaat in onze voorstellingen niet over onze navel en niet over de wereld. Het gaat over navels in deze wereld.
We houden van humor en poëzie omdat zij er voor zorgen dat het persoonlijke niet privé wordt en het politieke niet pamflettair. Zowel humor als poëzie hebben de kracht om, zoals Kundera zei, dat wat ze aanraken ambigu te maken.
We houden van meerduidigheid. Omdat de wereld meerduidig is.
We houden van een standpunt innemen – al is het maar om de meerduidigheid optimaal te laten bestaan.
De Nwe Tijd maakt werk dat gebouwd wordt met taal en bestaat bij de gratie van interpretatie. Theater is voor ons een plek waar het hoofd en het hart samen kunnen komen. Waar het rationele emotioneel, en emoties begrijpbaar kunnen zijn. Theater is de plek waar je als publiek kunt denken: “ik begrijp het”. Met alle euforie en tristesse die daarmee gepaard kunnen gaan.
