 |
Robert Musil hechtte weinig belang aan concrete verhaalgebeurtenissen en des te meer aan het complexe innerlijke leven van de mens. Hij koos voor De Fantasten een minimale plot: het skelet van een boulevardverhaal met driehoeksverhoudingen en een detective. Daarin plaatste hij zeven personages uit een universitair milieu. De vier jeugdvrienden die de kern uitmaken van De Fantasten, zijn 'mensen zonder eigenschappen': innerlijk onbepaalde mensen die liever in het domein van de mogelijkheden, van de verbeelding leven dan in een starre, eendimensionale realiteit, waarin mensen volledig samenvallen met hun karaktertrekken. Daartegenover staan de drie nevenfiguren, Jozef, Stader en juffrouw Mertens: mensen mét eigenschappen, karikaturen die hun gedrag niet in vraag stellen. Bij deze komisch voorgestelde 'fossielen' van een maatschappelijke orde moet alles passen in een welbepaald, vast denksysteem. De fantasten daarentegen dragen een onbestemd elan in zich. Ooit koesterden ze de illusie nieuwe mensen te kunnen worden. Deze 'anarchisten' (zo luidde een vroegere werktitel) bezitten geen vaste overtuigingen of zekere doelen en weigeren zich aan de bestaande verhoudingen en conventies aan te passen, hoezeer ze ook aan diezelfde werkelijkheid en haar wetmatigheden en obstakels zijn overgeleverd.
Er wordt wat afgepraat in De Fantasten, door Thomas en zijn vrouw Maria, haar zus Regine, die getrouwd is met Jozef en wegliep met Anselm, die inmiddels zijn zinnen zet op Maria. Juffrouw Mertens zwijgt. Detective Stader loopt achter de feiten aan.
Hoe meer het gezelschap praat over de werkelijkheid, hoe meer die een product blijkt van de taal. Over een verhouding tussen twee mensen spreken, is voor sommigen al genoeg om te geloven dat ze bestaat. De ‘kille wetenschapper’ spreekt als een romanticus, de ‘nymfomane’ verslindt mannen enkel in haar dagboek. Oprechte bedoelingen worden in een handomdraai opportunisme en andersom. De waarheid is in De Fantasten een kwestie van retoriek en perceptie.
De Tijd herneemt de memorabele ensemblevoorstelling uit 1993 met een nieuwe cast om niet te missen.
Met De Fantasten reist de tentoonstelling 20 affiches/20 jaar samenwerking, de 20 markantste affiches van Stefan Loeckx in 20 jaar De Tijd mee.
meer info op www.antwerpsekleppers.be